Tổng dân số hiện nay trên địa bàn là 6.572 người với 1.257 hộ, người dân nơi đây chủ yếu là sản xuất nông nghiệp (chăn nuôi, trồng trọt) không có nghề phụ. Tuy nhiên vì đất rộng, hơn nữa là vùng bãi nên việc trồng cây hoa màu, cây nông nghiệp phục vụ phát triển chăn nuôi rất thuận lợi, chính đây là tiềm năng, lợi thế phát triển chăn nuôi bò thịt mang lại thu nhập cho người dân. Trong những năm gần đây đời sống của người nông dân đã được thay đổi đáng kể do thay đổi phương thức sản xuất trong đó phải kể đến nghề phát triển chăn nuôi bò thịt, bò sinh sản. Hiện nay, thu nhập từ chăn nuôi bò chiếm 35% tỷ trọng kinh tế trong toàn xã.

Từ những năm 2000 khi ngành Nông nghiệp Hà Tây (nay là Thành phố Hà Nội) có chủ trương cải tạo, nâng cao chất lượng giống đàn bò, Chương trình Sind hóa đàn bò, Minh Châu là xã đi đầu trong việc tiếp thu tiến bộ khoa học kỹ thuật. Từ giống bò Vàng Việt Nam chủ yếu nuôi làm sức kéo, chưa phát triển chăn nuôi theo hướng chuyên canh đã dần được thay thế bằng giống bò Zebu, giống bò chất lượng cao, người dân bắt đầu chú ý đến việc chăn nuôi để phát triển kinh tế và đàn bò của xã bắt đầu được tăng dần qua từng năm, đến năm 2005 tổng đàn bò toàn xã là 1.850 con. Năm 2007, Sở Nông nghiệp & PTNT Hà Nội đã tổ chức Hội thi bò thịt, bò sinh sản xã Minh Châu lần thứ nhất, thông qua Hội thi mà người dân cả nước biết đến người dân ở Minh Châu, biết đến tiềm năng, lợi thế về phát triển chăn nuôi bò thịt, bò sinh sản tại xã. Hơn nữa các chính sách về phát triển giống bò của Hà Nội cũng đã được quan tâm, đầu tư. Một loạt giống mới chất lượng cao đã được đưa vào sản xuất mà xuất phát từ Chương trình Sind hóa đàn bò (đó là các giống Brahman, Droghmarter, Anger, bò BBB, bò Wagyu …). Từ đây đàn bò xã Minh Châu đã phát triển mạnh và tạo thành vùng sản xuất bò thịt chất lượng cao, đồng thời mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người chăn nuôi. Tốc độ tăng trưởng đàn bò trên địa bàn xã tăng rõ rệt từ 1.850 con năm 2007 đến năm 2010 đàn bò tăng lên là 2.466 con, năm 2012 là 2.645 con, năm 2013 là 2.998 con, năm 2014 là 3.467 con, năm 2019 tổng đàn bò là 3.986 con, tính đến tháng 6 năm 2020 tổng đàn bò là 4.357 con và tạo thành vùng sản xuất giống bò chất lượng cao cung cấp cho nhiều địa phương trong cả nước. Đến thời điểm hiện tại xã có số đàn bò thịt đứng đầu Thành phố cả về số lượng và chất lượng. Thu nhập từ chăn nuôi bò trong 6 tháng đầu năm 2020 của xã Minh Châu ước đạt khoảng 30 tỷ đồng (thu từ bán bò, bê thịt các loại).

Để chăn nuôi bò thịt trở thành một nghề, ngoài sự quan tâm chỉ đạo của Thành phố về cơ chế chính sách phát triển giống, sự nỗ lực của người dân, phải kế đến việc đẩy mạnh công tác truyền thông của thành phố. Với những Hội thi bò chất lượng cao (năm 2007, 2018), thi Dẫn tinh viên giỏi nhằm quảng bá sản phẩm, giới thiệu được giống chất lượng cao để người dân, người chăn nuôi biết về những chính sách, hiệu quả từ chăn nuôi bò thịt. Đồng thời nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ làm nghề phát triển giống, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật. Đặc biệt thông qua các Hội thi đã thay đổi nhận thức của người dân xã Minh Châu trong việc chuyển đổi sang chăn nuôi hàng hóa tạo thành vùng sản xuất con giống, sản xuất bò thịt chất lượng cao cung cấp cho các địa phương trong cả nước. Hơn nữa thông qua công tác truyền thông đã nâng cao nhận thức, kỹ thuật cho người dân thích ứng việc phát triển chăn nuôi bò chất lượng cao đòi hỏi phải cải tiến kỹ thuật, thậm chí từ bỏ thói quen còn lạc hậu thiếu sự đầu tư cho các tiêu chí kỹ thuật. Nâng cao nhận thức về thị trường, kinh doanh, xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm.

Tuy nhiên bên cạnh kết quả đạt được trong phát triển chăn nuôi bò thịt tại Minh Châu cũng còn khá nhiều khó khăn, chưa phát huy hết tiềm năng lợi thế của vùng đất quá nhiều thuận lợi cho phát triển chăn nuôi bò thịt. Đó là việc xây dựng chuỗi liên kết trong tiêu thụ sản phẩm, xây dựng thương hiệu cho ngành chăn nuôi bò thịt tại Minh Châu, tạo kết nối “cung - cầu”, tạo chuỗi liên kết từ chăn nuôi, giết mổ đến chế biến tiêu thụ sản phẩm. Chưa thu hút được doanh nghiệp chế biến sản phẩm bò thịt cung cấp đến tay người tiêu dùng, doanh nghiệp sản xuất, chế biến thức ăn để tạo cơ sở chăn nuôi lớn, chăn nuôi bò thịt công nghệ cao.

Về định hướng phát triển chăn nuôi bò thịt thời gian tới tại Minh Châu, tập trung xây dựng vùng chăn nuôi an toàn theo hướng hữu cơ; Phát triển ổn định đàn bò tại địa phương, trong đó duy trì tốt đàn bò cái nền để sản xuất giống, làm tốt hơn công tác tuyên truyền nhân dân áp dụng biện pháp thụ tinh nhân tạo bò 100% để nâng cao chất lượng đàn bò thịt; đặc biệt quan tâm đến các giống bò có sản lượng thịt và chất lượng thịt cao (như BBB; Wagyu …). Khuyến khích người dân giữ lại bò cái giống (bò Sind, Brahman, Wagyu …) để làm nền và lai tạo ra thế hệ bò lai. Tổ chức liên kết với các doanh nghiệp chăn nuôi để tiêu thụ sản phẩm cho người chăn nuôi nhằm tạo đầu ra và giá cả ổn định. Điểm nhấn là từ năm 2018 đến nay đã có Công ty T&T 159 về ký kết tiêu thụ sản phẩm bò thịt cho người chăn nuôi, đây là tín hiệu tốt để người chăn nuôi yên tâm đầu tư sản xuất. Liên kết để xây dựng mô hình trang trại chăn nuôi gắn với giết mổ và tiêu thụ sản phẩm (nhất là bò BBB, bò Wagyu …) để tạo giá trị gia tăng cho đàn bò của địa phương. Thu hút các doanh nghiệp chế biến thức ăn chăn nuôi tiến tới sản xuất các loại thức ăn (TMR, TMF …) để đảm bảo đủ lượng thức ăn, bán sản phẩm thức ăn cho các vùng chăn nuôi bò sữa, bò thịt nhằm phát huy tiềm năng lợi thế của vùng đất bãi có rất nhiều thuận lợi cho việc trồng cây làm thức ăn chăn nuôi (cỏ, cây họ đậu, ngô …). Từ đây vừa phát triển chăn nuôi bò, vừa có thể sản xuất thức ăn chăn nuôi tiến tới chăn nuôi công nghệ cao. Với lợi thế từ phát triển chăn nuôi nhìn xa hơn nữa Minh Châu còn có tiềm năng gắn phát triển nông nghiệp với du lịch sinh thái bởi ở đây có lợi thế, địa hình được ví như một “đảo ngọc” nên đất đai màu mỡ phù hợp phát triển nhiều cây, con chất lượng cao.

Để phát huy tối đa tiềm năng lợi thế của xã Minh Châu, Thành phố cần có các chính sách hỗ trợ để xã Minh Châu phát triển các giống bò mới có năng suất, chất lượng cao. Đặc biệt tạo cơ chế chính sách về liên kết chuỗi, xây dựng thương hiệu “bò thịt Minh Châu” để chăn nuôi phát triển ổn định, bền vững./.

Nguyễn Ngọc Sơn