Theo chân anh Phạm Ngọc Dương – Khuyến nông viên xã Lộc An, chúng tôi được tham quan và tận mắt chứng kiến những hàng vú sữa hoàng kim xen với bơ 034 dài thẳng tắp. Năm 2018, từ 10 cây giống vú sữa hoàng kim được anh đặt mua tại Bảo Lộc, trồng thử nghiệm trên diện tích quanh mảnh vườn của mình. Nhận thấy cây sinh trưởng, phát triển tốt, cây bắt đầu cho hoa, đậu quả, phù hợp với khí hậu thổ dưỡng nơi đây. Đầu năm 2019, qua tìm hiểu thông tin trên Internet và sự giới thiệu của bạn bè, anh đã đặt mua 350 cây giống vú sữa hoàng kim trực tiếp từ Đài Loan về, chăm sóc trong vườn ươm của gia đình. Đến cuối năm 2019, sau gần 1 năm chăm sóc, khi cây đạt hơn 1m, 350 cây vú sữa hoàng kim đã được gia đình anh trồng xen trong vườn bơ 034 trên diện tích gần 1ha. Với mật độ trồng 4x5m, một hàng bơ, hàng vú sữa. Hiện nay, 350 cây vú sữa hoàng kim đã bắt đầu ra hoa và cho trái bói.
Vú sữa hoàng kim khi còn non có màu xanh, khi chín ngả màu vàng tươi, càng chín trái càng lên màu rất đẹp. Điều đặc biệt là trái chỉ có một hạt nhỏ nằm giữa trái, vỏ mỏng, vị thịt ngọt mát, thơm, mềm, ăn ngọt và thanh hơn các loại vú sữa truyền thống khác (vú sữa lò rèn, vú sữa tím…). Anh Đức cho biết, giống vú sữa này lạ, hiện hầu hết trái vú sữa hoàng kim cung cấp trên thị trường vẫn là trái nhập khẩu từ Đài Loan, lượng trái trồng nội địa còn rất ít, chưa đủ cung ứng nên giá thành bây giờ rất cao. Vụ Tết Nguyên đán 2021 vừa qua, với 10 cây vú sữa trồng từ năm 2018, gia đình anh thu được hơn 35kg, do không xịt thuốc nên trái bị đốm, mẫu mã chưa được bắt mắt nhưng giá bán lại rất cao, loại 1 250.000 đồng/kg, loại 2 140.000 đồng/kg mà không có hàng để bán. Vú sữa hoàng kim quả lớn nhất có thể đạt 600gram, trung bình 3 quả đạt được 1kg. Theo anh Đức, so với cây bơ, vú sữa hoàng kim là cây ưa nước. Cây bơ cần độ ẩm 35% thì vú sữa hoàng kim cần độ ẩm phải trên 50%, cần duy trì cỏ trong vườn để giữ ẩm cho đất, tạo môi trường sinh thái cho cây phát triển. Thời kỳ ra bông cần ngắt nước, sau khi ra bông đồng loạt, cần đẩy nước và bón phân cho cây. Mảnh vườn của gia đình anh Đức gần với hồ nước rộng gần 72ha trên diện tích 02 xã Đinh Trang Hòa và Lộc An nên nguồn nước rất dồi dào, hiện trên diện tích 1ha vú sữa hoàng kim xen với bơ 034, gia đình anh Đức đã đầu tư hệ thống béc phun với chi phí 35 triệu đồng/ha nên tiết kiệm được rất nhiều công chăm sóc.
Phân bón cho cây vú sữa hoàng kim cũng gần giống như cây bơ, chủ yếu anh bón phân hữu cơ là phân bò ủ với trấu và vỏ cà phê kết hợp với Trichoderma, ủ cho hoai mục để bón cho cây. Phân hữu cơ này được bón lót, bón đầu mùa mưa và sau khi thu hoạch. Khi vào thời kỳ cho hoa, đậu quả, anh bón thêm phân NPK chuyên dùng cho cây ăn trái theo tỷ lệ 1:1:1 (NPK 15-15-15, NPK 17-17-17…) để cho cây vú sữa phát triển tốt để nuôi quả. Mỗi năm, vú sữa hoàng kim cho thu hoạch 3 đợt và thu hoạch kéo dài gần 1 tháng/đợt. So với vụ thu hoạch tháng 4 và tháng 8 âm lịch, do thời tiết thuận lợi nên vụ thu hoạch từ tháng 12 đến giáp Tết là vụ thu hoạch chính, cây vú sữa hoàng kim cho năng suất và chất lượng tốt nhất. Dự kiến vụ Tết Nguyên đán sắp tới, với 350 cây vú sữa hoàng kim trên vườn đang cho trái bói và đến tháng 4 cho thu hoạch lứa đầu tiên, đợt thu cuối năm sẽ cho năng suất trung bình khoảng 10 kg/cây, với giá khiêm tốn 100.000 đồng/kg, sẽ mang lại cho gia đình anh 300-350 triệu đồng từ cây vú sữa. Đó là thu nhập của cây vú sữa năm đầu tiên. Khi cây bước vào thời kỳ kinh doanh (từ năm thứ 4 trở đi), mỗi cây vú sữa có thể đạt 1 tạ trái/vụ Tết, chỉ cần giá 30.000 đồng/kg đã mang lại thu nhập cho gia đình anh mỗi năm hàng trăm triệu đồng. So với cây bơ, vú sữa hoàng kim có thể cho thu nhập gấp đôi vì một năm vú sữa hoàng kim cho thu hoạch 3 vụ. Đây thật sự là cây trồng tiềm năng, cây làm giàu và “hái vàng” cho gia đình anh.
Trong thời gian tới, với giá thành bơ 034 thấp, gia đình anh sẽ đốn hạ bớt bơ 034 để mở rộng thêm diện tích vú sữa hoàng kim. Đầu tư bọc quả bằng lớp xốp bên trong và bao bọc bịch bóng bên ngoài để hạn chế bọ xít muỗi chích hút, làm tăng mẫu mã của quả, giúp bán được giá hơn... Thị trường quả vú sữa hoàng kim đang rất được thị trường ưa chuộng. Hiện các thương lái tại thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Tây đang liên hệ gia đình anh để đặt hàng. Nhà hàng Tâm Châu (tại Tp.Bảo Lộc) cũng đang đặt hàng với giá 170.000 đồng/kg.
Không chỉ hiệu quả kinh tế từ 350 cây vú sữa hoàng kim trồng xen trong vườn bơ 034, anh Đức còn đầu tư gần 1.000m2 vườn ươm để ươm trồng thử nghiệm các giống cây mới như hồng xiêm khổng lồ, dâu Đài Loan… Trong đó, có hơn 5.000 cây giống vú sữa hoàng kim chuẩn bị xuất vườn cho các đại lý, các vựa sỉ tại Lộc An, Lộc Bảo, Đắk Nông và các tỉnh miền Tây. Vì giống đạt chất lượng tốt nên rất được thị trường ưa chuộng. 5.000 cây giống này được anh nhập trực tiếp từ Đài Loan với giá 70.000 đồng/cây, sau một năm chăm sóc đủ chuẩn xuất vườn (trên 1m), cây cao nhất có giá 350.000 đồng/cây, thấp nhất 100.000 đồng/cây, mang lại nguồn thu rất lớn cho gia đình anh. Hiện các vựa, đại lý đặt hơn một nửa số cây giống trong vườn. Tuần trước, có mối miền Tây lên đặt hàng 1.500 cây vú sữa hoàng kim nhưng trả giá thấp (240.000 đồng/cây) nên anh chưa bán mà để lại để tiếp tục mở rộng diện tích, anh Đức chia sẻ.
Ngoài 1ha diện tích vú sữa hoàng kim xen bơ, gia đình anh Đức còn 8 sào đang trồng xen các loại cây ăn trái khác như chuối laba, mít thái, bơ 034 và hoa sống đời trong chậu, giúp đa dạng hóa cây trồng trong vườn, nâng cao thu nhập cho gia đình.
Anh Phạm Ngọc Dương – Khuyến nông viên xã Lộc An đánh giá: Anh Nguyễn Minh Đức là một trong những nông hộ tiên phong trồng thử nghiệm các giống cây trồng mới, độc và lạ. Với diện tích gần 1ha trồng vú sữa hoàng kim xen bơ 034 và vườn ươm hơn 5.000 cây giống, đây là nơi trồng vú sữa hoàng kim đạt hiệu quả đầu tiên và lớn nhất của xã Lộc An và cả tỉnh Lâm Đồng. Cây vú sữa hoàng kim dễ trồng, dễ chăm sóc, là cây trồng đáng để nông dân đưa vào canh tác, tăng nguồn thu nhập và làm giàu trên cùng một diện tích đất canh tác.
Với tư duy không chỉ ‘trụ” một cây trong vườn, mà hàng năm anh Đức luôn sưu tầm, tìm mua những giống mới, khác lạ để mang về thử nghiệm trên mảnh vườn của mình. Thời gian này cây vú sữa đang “sốt” nên không chỉ trồng thương phẩm trên vườn gần 1ha, anh còn nhập cây giống về chăm sóc, bán lại cho thị trường để nâng cao thu nhập trong việc xuất bán cây giống. Với hình thức vừa trồng thương phẩm, vừa xuất bán những cây giống mới, lạ như vú sữa hoàng kim, dâu Đài Loan, hồng xiêm khổng lồ... cách làm này không chỉ làm giàu bền vững cho gia đình anh, mà còn góp phần đẩy mạnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới tại địa phương./.
Văn Thọ - TTKN Lâm Đồng
