Nông nghiệp công nghệ cao

Nông nghiệp công nghệ cao trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng tiếp tục được phát triển mạnh mẽ theo cả chiều rộng lẫn chiều sâu, hình thành các vùng sản xuất tập trung, có nhiều mô hình sản xuất mới tiên tiến, hiện đại và được nhân rộng ra toàn tỉnh, phát triển rộng rãi trên nhiều cây trồng, vật nuôi. Đến năm 2021, diện tích ứng dụng CNC đạt 63.108 ha (chiếm 21% tổng diện tích canh tác toàn tỉnh và tăng 2.880 ha so với 2020), gồm: 25.910,2 ha rau; 2.062,5 ha hoa; 4.934 ha chè; cà phê 22.031 ha; lúa chất lượng cao 4.425 ha; cây ăn quả 3.226 ha; dược liệu 134 ha; nấm 5,2 ha; vườn ươm 381,1 ha...

Mức độ ứng dụng CNC có tính đa dạng với nhiều kỹ thuật tiên tiến: Có 44.265 ha tưới tiên tiến tiết kiệm nước, trong đó tưới phun mưa (công nghệ Israel, Ý, Đài Loan...) có 40.061 ha, tưới nhỏ giọt 3.929 ha; tưới phun sương qua hệ thống tự động hoặc bán tự động 210 ha và 65 ha thủy canh hồi lưu. Canh tác rau, hoa trên giá thể đạt trên 400 ha; 56 cơ sở nuôi cấy mô thực vật cung cấp cho thị trường trong và ngoài nước trên 72,38 triệu cây giống cấy mô các loại; có trên 150 ha nhà kính nhập khẩu với công nghệ hiện đại tích hợp được các công nghệ thông minh trên thế giới có giá trị đầu tư trên 01 triệu USD/ha; khâu gieo ươm giống rau, hoa đã được cơ giới hóa từ khâu rửa vỉ, đóng giá thể và gieo hạt bằng máy cho năng suất lao động tăng gấp 5 - 7 lần so với làm thủ công. Công nghệ màng PE 3 - 5 lớp có tác dụng chống tia UV, khuếch tán ánh sáng, chống bám bụi và độ bền cao (5 - 7 năm) giúp đảm bảo an toàn cho người lao động được ứng dụng trên 500 ha nhà kính; có khoảng 98 đơn vị đã áp dụng công nghệ tem truy suất điện tử (mã QR code)…

Nông nghiệp thông minh

Bên cạnh NNCNC, NNTM đã có những bước phát triển mạnh mẽ về quy mô cây trồng, vật nuôi giúp người sản xuất thiết lập dữ liệu trên phần mềm điện tử đối với các yếu tố vi khí hậu, môi trường, dinh dưỡng của cây trồng, chip điện tử theo dõi sức khỏe vật nuôi...; đồng thời giám sát và điều khiển bằng hệ thống cảm biến IoT. Ứng dụng NNTM giúp cây trồng, vật nuôi sinh trưởng tối ưu cho năng suất cao, chất lượng sản phẩm đảm bảo an toàn và hiệu quả kinh tế, góp phần hiện đại hóa ngành nông nghiệp của tỉnh Lâm Đồng, cụ thể:

Trong trồng trọt toàn tỉnh có 376,6 ha ứng dụng công nghệ thông minh (173,8 ha rau; 187,2 ha hoa; 5,5 ha dâu tây và 10 ha chè chất lượng cao); trong đó có 172 ha ứng dụng công nghệ Hortimax Hà Lan; công nghệ cảm biến nhập khẩu từ Đài Loan, Italia để canh tác hoa lan hồ điệp 06 ha; giải pháp TMS của Pháp trong sản xuất 0,18 ha giống hoa các loại; IoT đồng bộ của Israel... Bên cạnh đó, có trên 60 trang trại/198,32 ha sử dụng công nghệ IoT của Công ty Mimozatek với chỉ tiêu kỹ thuật công nghệ: Bộ RATA IoT- 3G/4G; cảm biến vi khí hậu; chậu giám sát độ ẩm; lượng nước thoát, EC nước thoát cho giá thể; hạ tầng kỹ thuật tưới (van điện tử, cáp tín hiệu, các cảm biến đo mực nước,...); phần mềm quản lý trang trại thông minh. Hiệu quả ứng dụng công nghệ IoT giúp người sản xuất giảm 10 - 20% lượng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón; giảm 30-50% lượng nước tưới và nhân công lao động cho các trang trại. Việc áp dụng NNTM trong sơ chế, chế biến đã giúp tăng hiệu suất và đồng thời giảm chi phí thuê nhân công, chất lượng nông sản tốt hơn so với phân loại thủ công.

Trong chăn nuôi, các doanh nghiệp lớn sử dụng máy liên hợp, phối trộn khẩu phần thức ăn hoàn chỉnh theo phương pháp TMR (Total mixing rotation); sử dụng robot đẩy thức ăn tự động tại các trại chăn nuôi bò sữa của Công ty Vinamilk để hạn chế công lao động và đảm bảo thức ăn thường xuyên cho vật nuôi. Hiện nay, người chăn nuôi bò sữa sử dụng trên 95% máy vắt sữa thay cho việc dùng tay vắt sữa thủ công đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, tiết kiệm thời gian, nâng cao hiệu quả trong chăn nuôi bò sữa. Công ty Cổ phần sữa Đà Lạt và Công ty Cổ phần sữa Việt Nam sử dụng hệ thống vắt sữa tự động rotary (hệ thống vắt sữa vòng tròn tự động và mỗi lần vắt sữa cho khoảng 40 con bò sữa/01 lần vắt); đồng thời gắn chíp điện tử (SCR) cho 3.700 con bò sữa để theo dõi tình trạng ăn uống, nghỉ ngơi vật nuôi; theo dõi tình hình sức khỏe, bệnh tật; theo dõi phát hiện động dục và sản lượng sữa để kịp thời điều chỉnh chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng, quản lý phù hợp; hệ thống massage tự động, nghe nhạc để kích thích tăng năng suất sữa…

Nông nghiệp hữu cơ

Đến nay tổng diện tích sản xuất trồng trọt được cấp giấy chứng nhận hữu cơ trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng là 1.298,61 ha (tăng hơn 12 lần so với năm 2020). Trong đó, diện tích rau, củ, quả hữu cơ là 33,14 ha tập trung tại các huyện Đức Trọng, Đơn Dương và thành phố Đà Lạt; 1,5 ha cây đặc sản tại huyện Lâm Hà, 14 ha lúa, 1,37 ha cây măng cụt, 01 ha khổ qua và 1.110,4 ha điều tại huyện Đạ Tẻh, Cát Tiên. Tổng sản lượng ước đạt hơn 2.042 tấn/năm. Đối với chăn nuôi, trên địa bàn tỉnh hiện có 137,2 ha đồng cỏ chăn nuôi bò sữa tại huyện Di Linh và Đơn Dương với 2.000 con bò sữa, tăng 1.500 con so với năm 2020; trong đó có 1.045 con bò sữa đạt chứng nhận hữu cơ với sản lượng khoảng 5.200 tấn sữa và 955 con bò sữa đang trong giai đoạn chuyển đổi hữu cơ.

Để thúc đẩy phát triển NNHC, năm 2021 Sở Nông nghiệp & PTNT Lâm Đồng đã xây dựng, ban hành 17 quy trình sản xuất hữu cơ trên cây rau (ăn lá, ăn củ, ăn quả), củ năng, lúa, chè, cà phê (vối, cà phê chè), sầu riêng, bơ, chuối, macca, atiso, nấm, đương quy, bò sữa, bò thịt, gà đẻ trứng. Triển khai 8 mô hình sản xuất NNHC với quy mô 5,55 ha (mắc ca, cà phê, măng tây, lúa, củ năng, rau ăn củ, sầu riêng, nấm hương); hỗ trợ xây dựng 03 chuỗi liên kết sản xuất, sơ chế, chế biến sản phẩm hữu cơ với quy mô 44,8 ha/60 hộ dân tham gia; đồng thời tổ chức 15 lớp tập huấn/524 lượt nông dân tham dự.

Định hướng phát triển NNCNC, NNTM và NNHCtrong thời gian tới

Phát triển diện tích NNCNC theo hướng hiện đại, đa chức năng, có chất lượng cao gắn với thương hiệu: Đến năm 2025, toàn tỉnh có trên 72.700 ha ứng dụng CNC; trong đó có 1.000 ha ứng dụng NNTM. Riêng năm 2022 phát triển 64.810 ha ứng dụng CNC, trong đó có 450 ha ứng dụng công nghệ thông minh. Giá trị sản xuất nông nghiệp UDCNC năm 2022 đạt 450 - 460 triệu đồng/ha.

Công nhận vùng sản xuất NNUDCNC, vùng NNCNC kiểu mẫu: Đến năm 2025, công nhận 21 vùng sản xuất NNUDCNC với quy 6.168 ha và 36.460 con bò sữa; trong đó công nhận được ít nhất 05 vùng NNUDCNC kiểu mẫu về NNTM, kiểu mẫu về cảnh quan môi trường, kiểu mẫu về sản xuất nông sản an toàn và liên kết, tiêu thụ sản phẩm.

Hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp NNCNC, thông minh: Phấn đấu đến năm 2025 có ít nhất 20 doanh nghiệp NNUDCNC được UBND tỉnh công nhận; trong đó có ít nhất 10 doanh nghiệp đạt tiêu chí nông nghiệp ứng dụng công nghệ thông minh.

Hỗ trợ xây dựng các mô hình điểm về CNC, thông minh: Hàng năm ưu tiên hỗ trợ triển khai các mô hình ứng dụng công nghệ mới (sử dụng Robot thay cho việc chăm sóc vật nuôi, cây trồng; ứng dụng đồng bộ IoT trong quản lý trang trại gắn với liên kết theo chuỗi giá trị; công nghệ thông minh trong phân loại sản phẩm; IoT trong vận chuyển, bảo quản nông sản; công nghệ chế biến sâu.

Triển khai thực hiện các đề án, chương trình để phát triển nông nghiệp bền vững, thúc đẩy phát triển NNCNC, NNTM và NNHC như Đề án phát triển vùng sản xuất và chế biến gắn với tiêu thụ dược liệu bền vững giai đoạn 2020 - 2025; Đề án tăng cường công tác quản lý, kiểm soát nhà kính trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng giai đoạn 2020 - 2025, định hướng đến năm 2030... Đặc biệt, tiếp tục triển khai có hiệu quả Đề án Phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2021-2025: sản xuất trồng trọt đạt khoảng 1.600 ha, sản lượng 11.750 tấn; chăn nuôi bò sữa đạt 2.000 con/sản lượng sữa hữu cơ đạt khoảng 5.800 tấn; đàn bò thịt hữu cơ đạt 400 con/sản lượng thịt hữu cơ 48 tấn; đàn gà hữu cơ lấy trứng đạt 20.000 con/sản lượng trứng hữu cơ đạt khoảng 3.200.000 quả.

Phối hợp với các đơn vị nghiên cứu, các doanh nghiệp trong và ngoài nước để ứng dụng các công nghệ tiên tiến như GreenPass, công nghệ AI nhằm xác thực tình hình ra vào (quản lý cán bộ kỹ thuật, công nhân làm việc và khách hàng ra vào các trang trại) để quản lý trang trại thông minh ứng phó với dịch bệnh COVID-19 đang được dự báo diễn biến phức tạp, khó lường trong thời gian tới./.

Trần Văn Tuận - TTKN Lâm Đồng