- Trồng và chăm sóc đào sau Tết
Chọn loại đất thịt pha sét có độ pH 7-8. Khu vực trồng là khu đất cao ráo, thoát nước hoặc chậu to đã xử lý thoát nước ở đáy chậu. Trước khi trồng đào phải bón lót bằng phân hữu cơ hoai mục hoặc phân hữu cơ vi sinh. Khi trồng lấp đất vừa ngang cổ rễ, lèn nhẹ đất từ xung quanh dồn vào bầu cho chặt, tưới nước đẫm. Sau đó luôn tưới đủ độ ẩm cho đến khi cây ra lá non.
Thời gian thích hợp để trồng lại đào là ngay sau Tết, đem trồng càng sớm càng tốt. Sau khi trồng bạn cần cắt tỉa đau cành lần thứ nhất ngay theo hình dáng phù hợp, để cành mới phát sinh nhiều. Sau đó, mỗi tháng phải cắt nhẹ một vài lần cho đến tháng 7 âm lịch, mỗi lần cắt để lại đoạn phân cành dài 15 - 20 cm.
Sau mỗi lần cắt, cần bón phân hữu cơ cho cây. Các tháng tiếp theo cũng làm tương tự, tuy nhiên, tháng 8, 9 cần tưới bón nhiều để thúc cho cây nảy nhiều hoa và to hơn. Đào ưa phân bắc đã ủ kỹ hoặc ngâm ngấu, nước tiểu, đạm urê nhưng không bón nhiều đạm để cây quá xanh tốt.
Thiến đào: Theo kinh nghiệm dân gian thì thường "thiến" đào vào trung tuần tháng 8 âm lịch, bằng cách dùng dao sắc cắt sâu 1 đường tròn khép kín xung quanh thân ở các gốc cành chính dưới chỗ phân cành hoặc thân chính; sau đó một tuần, lá đào sẽ chuyển từ màu xanh đậm sang vàng nhạt và hơi rủ xuống. Nếu lá vẫn xanh tươi, thì tiếp tục khoanh thêm một đường khác nữa ở bên cạnh nhưng làm đau hơn đường cũ. Nếu thấy lá đào chuyển vàng và hơi rủ là đạt yêu cầu.
Từ tháng 10 âm lịch, bà con cần hạn chế bón các loại phân bón có hàm lượng đạm cao. Từ giữa đến cuối tháng 11 âm lịch, bà con nên dừng bón phân vào gốc đào và hạn chế tưới nước để chuẩn bị tuốt lá.
Tiếp đó là đến giai đoạn tuốt lá. Thời gian tuốt lá tùy theo thời tiết lạnh hay ấm từng năm và thế cây xanh tốt hay trung bình, thường từ mùng 5 đến 10/11 âm lịch đối với đào bích và từ mùng 10 đến 15/10 âm lịch đối với đào phai. Nếu thời tiết lạnh, cây xanh tốt thì tuốt sớm hơn; ngược lại thời tiết ấm, cây trung bình thì tuốt muộn hơn. Khi tuốt cần phải bảo vệ mắt hoa ở cuối nách lá. Nên bứt từng lá, không được tuốt lá thẳng từ đọt xuống, làm như vậy tổn thương đến mầm hoa.
Ngoài ra nếu gặp rét, hoa sẽ ra chậm và ngược lại gặp thời tiết ấm hoa sẽ ra sớm hơn. Do đó, vào khoảng đầu tháng 12 âm lịch, nếu thấy các nụ hoa chưa nhú một cách rõ ràng, báo hiệu hoa sẽ nở chậm, cần phải thúc bằng cách: Tưới nước ấm 35 - 400C thường xuyên kết hợp với tưới phân đạm loãng. Nếu trời giá rét có thể dùng nilon chùm kín toàn cây và thắp bóng điện 75 – 100W bên trong để sưởi ấm cho cây.
Vào hạ tuần tháng 11 âm lịch nếu thấy nụ hoa nhú to, có thể hoa nở sớm, cần áp dụng các biện pháp hãm là che ánh nắng, tạo bóng tối cho cây cả ngày trong thời gian 10 - 15 ngày. Vừa che vừa theo dõi thời tiết và tiếp tục nghiên cứu cây, bởi thúc hãm chỉ làm trong trường hợp thật cần thiết, vì cả hai trường hợp đều ảnh hưởng đến phẩm chất của hoa.
- Chăm sóc quất sau Tết
Khoảng mồng 3-5 Tết, (trước khi trồng lại 10 ngày), cần dùng sản phẩm siêu ra rễ hoặc một số chế phẩm tăng trưởng như chế phẩm Vườn sinh thái; A-H502; Orgamin pha với nước sạch, nồng độ theo hướng dẫn trên bao bì sản phẩm, phun ướt đẫm tán lá, tưới ướt đẫm gốc cây.
Sau 10 ngày xử lý, bộ rễ cây quất đã được phục hồi, các rễ mới được hình thành, dùng tay vặt 1/2 đến 2/3 số lá trên cây, tiến hành trồng, tưới ẩm như những cây quất bình thường.
Khoảng 5 - 7 ngày tiếp đó, cần xới xáo quanh gốc (cách gốc 30 cm) cho đất tơi xốp và tưới hoặc bón phân khoáng (mỗi gốc bón 0,5 kg NPK), bón đều xung quanh cách gốc 30 cm cho quất nhanh phát triển cành lá. Có thể tưới, bón thêm nước hoặc phân chuồng hoai mục cho quất tốt bền và giảm sâu, bệnh hại. Sau đó, dùng phân hữu cơ, phân vi lượng bón thay phân chuồng kết hợp với phân bón lá để phun (nồng độ 5ml/15 lít nước khi lá non nhiều và 5ml/10 lít nước khi lá già, lá bánh tẻ) khoảng 15-20 ngày/lần. Tiếp đó, khi cắt tỉa tạo thế chú ý phải dùng kéo sắc chuyên dùng, tiến hành công việc vào những ngày nắng ráo. Việc tỉa cành tạo thế cần làm định kỳ 7-10 ngày/lần.
Vào trung tuần tới hạ tuần tháng 5 dương lịch, bạn cần phải đảo quất. Trước khi đảo phải tưới đủ ẩm, dùng đầm để đầm nhẹ xung quanh gốc (cách gốc 20-30cm) cho phần đất đó liên kết với nhau, hạn chế nứt, vỡ bầu khi đào, đánh.
Khi đảo quất nên dùng xẻng, thuổng cắt đứt xung quanh gốc với đường kính 40 – 50 cm tùy theo cây to hay nhỏ. Đào đất xung quanh thành rãnh sâu 40 cm, rộng 20 cm theo đường kính bầu đã định. Cắt đứt rễ cái ăn sâu bằng xẻng xắn ngang hoặc chuyển bầu cây sang bên cạnh. Muốn có tán vừa có quả chín, quả xanh, vừa có lộc hoa, sau khi đánh bầu đảo quất cần che bóng mát 7-10 ngày sao cho tán cây héo rụng bớt 1/2 lá rồi lấp đất trồng lại. Khi trồng lại, tiếp tục bón thêm mỗi gốc 0,5 kg NPK đều xung quanh gốc.
Khi cây kết quả ở lứa hoa đầu và lứa hoa thứ hai (tháng 6 - 8), bạn nên vặt bớt 1/2 lượng quả, cắt ngọn non, vặt 1/2 số lá bánh tẻ, bón thúc phân đạm + kali hoặc phân bón lá để cây lại tiếp tục ra hoa, kết quả, phát lộc những lứa sau./.
TT (Theo TTKNQG)
