1. Xử lý hạt giống lúa trước khi ngâm
2. Đối với nhóm giống lúa lai (TH3-3, TH3 - 4, TH3 - 5…)

- Do đặc điểm hạt giống lúa lai có vỏ trấu mỏng, không khép kín nên rất dễ hút nước và nảy mầm nhanh hơn lúa thuần, đã được các công ty sản xuất xử lý trước nên không phải xử lý phá ngủ, kích thích nẩy mầm.

- Tổng thời gian ngâm giống lúa lai khoảng 12 - 14 giờ (tùy theo nhiệt độ thời tiết trong ngày). Trong quá trình ngâm cứ 3 - 4 giờ phải thay nước một lần cho sạch chua.

2. Đối với nhóm giống lúa thuần đã qua phơi hoặc sấy mua của công ty

- Trước khi tiến hành ngâm ủ giống lúa vụ mùa, ta nên phơi giống từ 2 đến 3 giờ dưới nắng nhẹ để tăng sức hút nước và tăng độ nảy mầm của hạt, tuyệt đối không phơi trực tiếp trên sân xi măng hay sân gạch.

- Sau đó cần loại bỏ đi những hạt lép, hạt lửng, hạt cỏ dại, tạp chất,… và loại bỏ nấm bệnh còn tồn dư trên hạt giống bằng nước nóng 54⁰C (tỷ lệ 3 sôi 2 lạnh) hoặc nước muối 15%.

+ Cách xử lý hạt giống bằng nước nóng 54⁰C: Bà con pha 3 phần nước sôi với 2 phần nước lạnh (tỷ lệ 3 sôi 2 lạnh), rồi đổ thóc từ từ vào nước đã pha, tiến hành ngâm trong thời gian 10 - 15 phút. Lượng nước nóng 54⁰C cần ngập phần lúa giống xử lý (cụ thể nếu xử lý 10kg hạt giống cần 20 đến 30 lít nước  Sau đó, sử dụng rá vớt bỏ những hạt nổi, hạt lơ lửng trong nước, gạn lấy những hạt chìm và mang ra đãi sạch.

+ Cách xử lý hạt giống bằng dung dịch nước muối 15% như sau: Pha 1.5kg muối ăn với 10 lít nước sạch, khuấy đều cho đến khi tan hết muối. Sau đó, bà con đổ thóc giống vào dung dịch nước muối đã pha theo tỷ lệ một phần thóc ba phần nước, ngâm trong 10 đến 12 phút, dùng giá vớt bỏ những hạt lúa nổi, hạt lơ lửng trong nước, gạn lấy những hạt chìm mang đi đãi sạch.

- Với hạt giống thu hoạch ở vụ xuân (giống liền vụ) sử dụng để gieo cấy ở vụ mùa, hạt thường có trạng thái hưu miên hay còn gọi là thời gian ngủ nghỉ nhất định từ 7-21 ngày (tùy từng giống) muốn gieo ở vụ mùa mà không có biện pháp xử lý phá ngủ thì tỷ lệ nảy mầm sẽ thấp.

- Hạt giống trước khi tiến hành xử lý phá ngủ, kích thích nảy mầm cần loại bỏ những hạt lép, hạt lửng, tạp chất hạt cỏ dại bằng nước nóng 54⁰C. Sau đó có thể áp dụng một trong 2 cách sau để phá ngủ:

+ Cách 1: Sử lý bằng supe lân Lâm Thao. Lấy 0.5 kg supe lân  pha với 10 lít nước sạch, khuấy đều để lắng, gạn lấy nước trong rồi đổ thóc giống vào ngâm 12 – 24 giờ.

+ Cách 2: Sử lý bằng Lufain 91A: lấy 1 gói Lufain 91A hòa với 10 lít nước ấm 54⁰C, sau đó đổ 10 kg thóc giống vào ngâm trong thời gian từ 12 - 24 giờ. “Tùy theo từng giống có vỏ chấu mỏng hay vỏ chấu dày”

(Bà con cần đọc kỹ theo hướng dẫn ghi trên bao bì của nhà sản xuất)

+ Bà con lưu ý:  Tùy lượng thóc giống ngâm nhiều hay ít mà tăng lượng nước sử lý, cứ 1kg thóc giống cần 1 - 1.5 lít dung dịch đã pha như trên. Sau đó vớt ra đãi sạch nước chua rồi ngâm tiếp bằng nước sạch

1. Kỹ thuật ngâm giống lúa vụ mùa

- Hạt lúa giống sau khi được xử lý loại bỏ hạt lửng, hạt lép, hạt cỏ dại, tạp chất và phá ngủ thì đem đãi sạch nước chua và tiếp tục ngâm với nước sạch khoảng 24 đến 36 giờ tùy từng giống, cá biệt có giống lúa phải ngâm đến 48 - 60 giờ.

- Trong quá trình ngâm cứ 4 - 5 tiếng thì thay nước, rửa chua một lần và ngâm cho đến khi hạt thóc hút no nước có biểu hiện (hạt trong, nhìn thấy phôi hạt bên trong vỏ chấu), rồi tiến hành đãi sạch, để ráo nước rồi đem ủ.

* Ủ thúc mầm, điều tiết rễ và thân mầm

Ủ thúc mầm: Hạt giống muốn nảy mầm thuận lợi phải hút đủ nước và đảm bảo nhiệt độ thích hợp và đầy đủ ô xy.

- Ở vụ mùa nhiệt độ cao nên chỉ cần để lô thóc giống đã ngâm trong thúng, rá phía trên phủ bằng bao tải ẩm hoặc lá chuối. hoặc đổ lô thóc giống vào bao vải ẩm, bao tải đay thoáng nước, không tráng nilon để nơi thoáng mát là được.

- Thời gian ủ thông thường từ 12 - 16 giờ (đối với hạt lúa lai). Và 24 - 36 giờ đối với hạt lúa thuần.

- Lưu ý: vụ mùa nhiệt độ cao, hạt nhanh khô nên trong quá trình ủ cần định kỳ kiểm tra lô giống khoảng (4 - 5 giờ) cho hạt uống nước một lần, kết hợp vừa ngâm vừa ủ, ngâm từ 10 - 15 phút rồi lại đem ủ, trộn đảo hạt giống từ trong ra ngoài từ ngoài vào trong để hạt lấy được đầy đủ ô xy để điều tiết rễ và mầm phát triển cân đối, khi mầm dài 1/3, rễ dài bằng ½ hạt thóc thì đem gieo./.

Nguyễn Thị Thu Hương - Trạm KN Thường Tín (Theo Khuyến Nông Việt Nam)