1. Bệnh viêm phổi ở trâu, bò

Triệu trứng: Bê non dưới 1 năm tuổi mắc bệnh với tỷ lệ cao và nặng hơn ở bò trưởng thành. Thời gian ủ bệnh từ 3 - 7 ngày. Sau thời gian đó có các biểu hiện mệt mỏi, ăn kém và sốt cao, thường 40 - 42⁰C, sốt liên tục trong quá trình mang bệnh.

Trâu bò bị chảy nước mắt, nước mũi liên tục và tình trạng khó thở ngày tăng dần. Bê con bị bệnh nằm một chỗ, ngóc cổ thở mạnh, nhanh và khó khăn. Bệnh nặng sẽ xuất hiện chảy mủ từ mũi con vật, ho khạc từng cơn. Những cơn ho này xảy ra nhiều vào đêm khuya và sáng sớm.

Do tổn thương phổi, việc tiếp nhận dưỡng khí khó khăn (thiếu dưỡng khí trong máu) nên niêm mạc mắt, miệng của trâu, bò bị bệnh thấy đỏ sẫm, xung huyết, sau đó là tím tái.

Khi bị bệnh, bê con bị chết tỷ lệ cao 60 - 70% số bị bệnh. Khi chuyển thành bệnh mãn tính sẽ kéo dài hàng tháng.

Phòng bệnh: Không thay đổi khẩu phần quá đột ngột, bổ sung thức ăn tinh. Bổ sung vitamin, muối khoáng để tăng cường sức đề kháng cho bò. Cách ly gia súc với nguồn lây truyền bệnh, tránh mượn dụng cụ ở các trại chăn nuôi khác.

Khi có nguy cơ phát triển thành dịch, tiêu độc mỗi ngày 1 lần (liên tục 3 - 7 ngày), định kỳ tiêu độc mỗi tuần hoặc 2 - 3 - 4 tuần/lần.

Tiêm phòng lần đầu khi bò trên 4 tháng tuổi, liều thứ 2 sau đó 4 tuần, tái chủng 6 tháng/lần. Chú ý kiểm tra ký sinh trùng (nội, ngoại ký sinh) bằng cách tẩy giun sán định kỳ.

Điều trị: Cho gia súc nghỉ ngơi, giữ ấm, cho ăn thức ăn giàu năng lượng. Sử dụng Marnagin – C và Phar-NalginC để hạ sốt. Sử dụng kháng sinh tuân theo chỉ định của thú y theo thể trạng từng vật nuôi.

2. Bệnh cước chân

Nguyên nhân: Do thời tiết lạnh, vùng núi cao thường xuyên có băng giá và sương muối, nhiệt độ xuống dưới 10⁰C làm cho đàn trâu, bò dễ mắc bệnh cước chân.

Thời tiết lạnh, trâu, bò phải đứng và nằm trong chuồng nuôi ẩm, ướt; phải làm việc ngâm chân lâu trong nước lạnh làm cho hệ thống mao mạch ở chân bị co lại gây trở ngại cho việc lưu thông máu. Nếu tiếp diễn khoảng 2 - 3 ngày dẫn đến hiện tượng phù nề xung quanh móng chân, cổ chân, trâu, bò không đi lại được.

Triệu chứng: Giai đoạn mới mắc bệnh, chân sưng nhẹ, con vật đi lại chậm chạp, khập khiễng. Nếu không được điều trị kịp thời, chân sẽ có biểu hiện phù nề, sưng tấy, nhiều vết tím đỏ hoặc có vết nứt da, rỉ nước màu vàng, trâub ò không đứng dậy đi lại được, nếu vết thương sâu làm cho trâu, bò bị què phải nằm tại chỗ.

Bệnh cước chân ở trâu, bò tuy không phải bệnh truyền nhiễm nhưng có thể xảy ra hàng loạt gây ảnh hưởng lớn đến việc cày kéo và vận chuyển. Trâu, bò giảm tăng trọng và giảm sức đề kháng, dễ gây nhiễm các bệnh kế phát.

Phòng bệnh: Những ngày thời tiết giá lạnh (dưới 12⁰C) không chăn thả trâu, bò ở ngoài trời, cần cho trâu, bò nghỉ cày kéo. Luôn giữ chuồng trại khô ráo, sạch sẽ, che chắn kín gió, giữ ấm cho gia súc và đảm bảo vệ sinh chuồng nuôi.

Thường xuyên quan sát đi lại của trâu, bò, nếu thấy hiện tượng như đã nêu ở phần triệu chứng cần có phương pháp điều trị kịp thời để trâu, bò nhanh bình phục.

Dùng vật liệu giữ ấm cho gia súc như làm áo khoác bằng chăn, bao tải, hoặc nâng nhiệt độ chuồng nuôi bằng cách đốt than, củi để sưởi ấm cho trâu, bò.

Thực hiện tiêm phòng đầy đủ các bệnh và tẩy ký sinh trùng định kỳ cho đàn trâu, bò trước mùa mưa rét. Định kỳ vệ sinh, khử trùng tiêu độc chuồng trại, môi trường chăn nuôi.

Điều trị: Nếu bệnh mới xuất hiện cần rửa sạch, lau khô chân, dùng gừng, riềng giã nhỏ, sao nóng cho vào túi vải rồi chườm vào chỗ sưng hoặc dùng rơm rạ, bao tải… trà xát nhiền lần vào chỗ sưng làm cho máu tụ tan ra, mạch máu lưu thông trở lại, mỗi ngày chườm 2 lần.

Dùng cồn Methylxalixilate xoa vào chân trâu, bò sau khi đã rửa sạch, lau khô. Không để trâu bò nằm lâu một bên sẽ gây hoại tử phần da tiếp súc xuống nền chuồng.

Nếu chân có chỗ bị vỡ, loét đã nhiễm trùng phải rửa sạch bằng dung dịch thuốc tím, sau đó rắc bột Tetracylin hoặc Sunfamid.

Nếu chân có nhiều chỗ hoại tử cần cắt bỏ những tổ chức hoại tử, sau đó điều trị kháng sinh liên tục trong 5 - 7 ngày. Tiêm kháng sinh theo liều lượng khuyến cáo của nhà sản xuất.

3. Bệnh lở mồm long móng

Nguyên nhân: Do virus thuộc họ Picorna Viridae gây ra, virus có nhiều type khác nhau, virus typ O, A Asia 1; là một bệnh cấp tính nguy hiểm và lây lan rất nhanh.

Triệu chứng: Trâu bò nung bệnh từ 2 - 7 ngày, đôi khi kéo dài 14 ngày. Con vật sốt cao, ăn ít, uống nước nhiều, nước dãi từ miệng chảy ra như bọt xà phòng. Sau khi con vật sốt 2 - 3 ngày bắt đầu xuất hiện các mụn nước ở niêm mạc lưỡi, hàm trên, miệng, mũi. Mụn ở chân móng và kẽ móng làm cho con vật đi lại khó khăn.

Các mụn nước lớn lên và vỡ ra tạo thành những nốt loét đỏ. Các nốt loét ở chân do thường xuyên tiếp xúc với môi trường bẩn nên có thể bị nhiễm trùng, gây ra bong móng, làm cho con vật đi đứng khó khăn hoặc nằm một chỗ.

Phòng bệnh: Thực hiện tốt vệ sinh thú y, giữ gìn chuồng khô sạch và ấm; định kỳ tiêu độc khử trùng.

Tăng cường chăm sóc nuôi dưỡng trâu bò, đặc biệt trong những ngày mưa rét, rét đậm rét hại; bổ sung thức ăn tinh và thức ăn thô xanh.

Tiêm vắc-xin lở mồm long móng 6 tháng/lần. Khi nghi ngờ gia súc mắc bệnh cần báo ngay cho cơ quan thú y gần nhất để được hướng dẫn cách xử lý.

Điều trị: Chưa có thuốc đặc trị. Điều trị các triệu chứng như sau: Dùng các chất sát trùng nhẹ (xanh Metylen, thuốc tím 1%), nước chanh, nước khế để rửa, sát trùng các chỗ lở loét.

Dùng nước sắc các loại như: ổi, chè xanh… để rửa các vết loét; Dùng thuốc trợ sức bằng cách bổ sung vitamin, khoáng chất; Dùng kháng sinh để chống các bệnh nhiễm trùng kế phát.

Ngoài ra, cũng có một loại bệnh do virus gây ra nữa, đó là bệnh viêm da nổi cục ở trâu bò. Là loại bệnh truyền nhiễm khiến trâu, bò bị lây và dính hàng loạt./.

TX (Theo Cổng thông tin thương hiệu vùng miền)