Theo báo cáo, trong năm 2024 và quý I năm 2025, ngành thú y đã có sự chuyển mình rõ rệt trong tư duy và hành động. Nếu như trước đây, nhiều địa phương chủ yếu xử lý dịch bệnh khi đã bùng phát, thì nay công tác giám sát, tiêm phòng, khử trùng tiêu độc, xây dựng vùng an toàn dịch bệnh... đã được thực hiện có kế hoạch, bài bản và mang tính chủ động cao.

Hà Nội đã thực hiện tốt công tác kiểm soát, không để xảy ra lây lan, bùng phát dịch bệnh. Cụ thể, trong năm 2024 và quý I năm 2025, tình hình dịch bệnh gia súc, gia cầm trên địa bàn Thành phố cơ bản ổn định. Về dịch bệnh thủy sản, năm 2024, cả nước bị thiệt hại khoảng 22.490 ha và 4.993 lồng bè, bể nuôi có thủy sản bị thiệt hại do cá nước ngọt bị chết đột ngột vì yếu tố môi trường, mắc các bệnh xuất huyết, ký sinh trùng… Tại Hà Nội, thủy sản bị thiệt hại khoảng 12,5ha, với tổng sản lượng khoảng 7,5 tấn…

Hiện tại, Hà Nội có 29 cơ sở chăn nuôi gia súc an toàn dịch bệnh, trong đó có 3 cơ sở chăn nuôi trâu, bò; 2 cơ sở chăn nuôi dê, 10 cơ sở chăn nuôi lợn, 14 cơ sở chăn nuôi gia cầm. Ngoài ra, 12/12 quận (Thanh Xuân, Tây Hồ, Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Long Biên, Hà Đông, Hoàng Mai, Cầu Giấy, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm) đã được Cục Chăn nuôi và Thú y cấp giấy chứng nhận vùng an toàn dịch bệnh dại động vật.

Theo số liệu của Chi cục Thống kê Hà Nội, sản lượng thịt các loại của Hà Nội ước đạt hơn 70.000 tấn, về cơ bản đáp ứng nhu cầu tiêu thụ thịt và sản phẩm từ thịt của người dân Thủ đô. Riêng lượng sản phẩm thủy sản, mới đáp ứng 58% nhu cầu người tiêu dùng, phần còn lại được nhập từ các tỉnh, thành phố khác, như: Hải Dương, Hưng Yên, Quảng Ninh, Hải Phòng... Tuy nhiên, do nhu cầu thị hiếu đa dạng, chất lượng cao, nên thị trường Hà Nội vẫn tiêu thụ một lượng lớn thực phẩm là đặc sản vùng miền và các sản phẩm thịt nhập khẩu.

Việc phối hợp kịp thời, thông tin minh bạch giữa các cơ quan chuyên ngành đã giúp Hà Nội và các tỉnh kịp thời truy xuất nguồn gốc, ngăn chặn các ổ dịch phát sinh, đảm bảo an toàn thực phẩm. Điểm đáng chú ý là hoạt động kiểm dịch, kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y đã được thực hiện không chỉ trong địa phương mà mở rộng theo hướng “liên vùng”.

Tuy nhiên, không thể không nhắc đến những bất cập vẫn còn tồn tại. Việc kiểm dịch nội tỉnh bị bãi bỏ khiến cho không ít trường hợp lợi dụng danh nghĩa “vận chuyển nội địa” để né kiểm soát. Các sản phẩm động vật không rõ nguồn gốc, thiếu kiểm dịch vẫn có thể dễ dàng len lỏi vào các địa bàn giáp ranh, gây nguy cơ cao về mất an toàn dịch bệnh. Bên cạnh đó, hệ thống cơ sở giết mổ tập trung ở nhiều tỉnh còn manh mún, việc giết mổ nhỏ lẻ vẫn chiếm tỷ lệ lớn, gây khó khăn cho kiểm soát an toàn vệ sinh thú y.

Định hướng chiến lược trong bối cảnh mới: Trước những thách thức đặt ra, một chiến lược dài hạn mang tính liên tỉnh, liên vùng là cần thiết. Không chỉ dừng lại ở việc “phối hợp tác chiến” khi có dịch bệnh xảy ra, ngành thú y khu vực phía Bắc còn hướng đến hình thành mạng lưới dữ liệu chung, chia sẻ thông tin trực tuyến, truy xuất nguồn gốc bằng mã số vùng nuôi, QR sản phẩm để vừa đảm bảo minh bạch, vừa tiết kiệm nhân lực. Việc đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng và chuẩn hóa quy trình kiểm dịch liên tỉnh sẽ là tiền đề quan trọng để xây dựng “vành đai an toàn dịch bệnh” quanh Hà Nội và các trung tâm kinh tế lớn. Đặc biệt, cần có chính sách tài chính hỗ trợ các địa phương đầu tư xây dựng cơ sở giết mổ hiện đại, vùng chăn nuôi an toàn - điều này không chỉ phục vụ mục tiêu chống dịch mà còn tạo đà cho xuất khẩu nông sản trong tương lai.

Việc phối hợp đồng bộ, sâu rộng giữa Hà Nội và 24 tỉnh, thành phố phía Bắc trong công tác chăn nuôi, thú y, thủy sản không chỉ là một mô hình hiệu quả trong quản lý dịch bệnh mà còn là bước đi chiến lược để xây dựng, bảo vệ chuỗi cung ứng thực phẩm. Trong bối cảnh dịch bệnh có nhiều biến thể khó lường, chỉ có sự đoàn kết, chia sẻ và chủ động giữa các địa phương mới giúp ngành chăn nuôi nước ta phát triển bền vững.

Tại Hội nghị, các tỉnh cũng nhấn mạnh, trong thời gian tới, cần tiếp tục tăng cường phối hợp các ngành liên quan, tăng cường công tác quản lý hoạt động kinh doanh, giết mổ, vận chuyển động vật, sản phẩm động vật. Kiểm tra và xử lý nghiêm các chủ hàng vận chuyển động vật, sản phẩm động vật vi phạm các quy định của pháp luật trong công tác kiểm dịch. Chủ động thông tin về tình hình dịch bệnh, thông tin về động vật, sản phẩm động vật xuất đi, các cơ sở giết mổ tập trung, đủ điều kiện an toàn thực phẩm, đủ điều kiện vệ sinh thú y, các cơ sở được công nhận an toàn dịch bệnh, vùng an toàn dịch bệnh; chia sẻ các kinh nghiệm áp dụng có hiệu quả trong công tác quản lý phòng, chống dịch bệnh động vật, quản lý kiểm dịch, xây dựng mạng lưới giết mổ. Tiếp tục trao đổi, học hỏi, thăm quan, giao lưu học tập giữa các Chi cục liên quan đến công tác chăn nuôi, thú y và thủy sản…/.

Cấn Xuân Minh – Chi cục Chăn nuôi, Thủy sản và Thú y Hà Nội