Trước đây, người dân Phú Yên có truyền thống trồng chè. 10 năm trở lại đây, cây bưởi Diễn trên đất Phú Yên đã được người tiêu dùng trong và ngoài huyện Ba Vì ưa chuộng, đánh giá cao. Theo chân những người trồng bưởi, chúng tôi đến thăm vườn bưởi 300 gốc sai trĩu quả của gia đình anh Bùi Văn Lập. Anh cho biết, vườn bưởi được trồng từ cách đây 15 - 18 năm, mỗi năm thu khoảng 3 vạn quả, giá bán 25.000 – 30.000 đồng/quả, thương lái đều đến thu mua hết. Để có những quả bưởi nặng, ngọt, đậm, anh Lập đã chăm bón bảo đảm nước tưới đầy đủ cho cây. Phân bón là loại phân bò hoai mục cùng với đỗ tương nghiền. Suốt quá trình trồng, chăm sóc, anh không sử dụng bất cứ một loại thuốc bảo vệ thực vật nào.

Ở Phú Yên, ý thức được việc trồng bưởi hữu cơ sẽ đem lại hiệu quả cao, người dân luôn cùng nhau học hỏi kỹ thuật chăm bón, sử dụng phân chuồng, túi bọc quả, dùng ớt trộn với tỏi để phun chống ruồi vàng. Vì vậy mà người trồng bưởi luôn yên tâm cho ra quả bưởi thơm ngon, đạt chất lượng cao.

Thấy được lợi ích của việc trồng bưởi, đến nay đa số các hộ gia đình trong thôn Phú Yên đều chuyển sang trồng bưởi. Nhiều gia đình trồng bưởi xen chè. Toàn thôn hiện có khoảng hơn 100ha trồng bưởi.

Bưởi Diễn Phú Yên có vị ngọt, giòn, khi bóc múi bưởi thường không ướt tay, nhưng ăn vị ngọt đậm, ít hạt. Đặc biệt, quả bưởi có màu vàng đặc trưng, mùi thơm dịu nhẹ hòa quyện, vì thế mỗi khi Tết đến, bưởi Phú Yên được cánh thương lái cũng như các gia đình đặt mua hết số lượng. Anh Kểu Văn Nam, một thương lái nhiều năm mua bưởi ở Phú Yên cho biết: “Bưởi Phú Yên ngon, đậm, thực sự đã được đông đảo người tiêu dùng ở nhiều nơi ưa chuộng”.

Ý thức được quả bưởi Diễn đem lại đời sống ấm no, nhiều hộ gia đình ở Phú Yên đã mạnh dạn đăng ký truy xuất nguồn gốc cho bưởi. Đây là cơ sở quan trọng để những quả bưởi được trồng, chăm sóc bảo đảm an toàn sẽ có mặt tại các chợ, siêu thị lớn, phục vụ tốt hơn nhu cầu người tiêu dùng. Đến nay, 17 hộ nông dân trong thôn Phú Yên đã cùng nhau thành lập tổ nhóm chuyên trồng bưởi, hiệu quả kinh tế hàng năm đạt từ 100 triệu đồng đến vài trăm triệu đồng. Chủ tịch Hội Nông dân xã Yên Bài Hoàng Công Thiện cho biết: “Hội Nông dân xã đứng ra liên kết các hộ trồng bưởi, xây dựng chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, tạo sự yên tâm cho người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm”.

Những cơ hội và thách thức đến với người trồng bưởi ở thôn Phú Yên vẫn đang còn phía trước. Tuy nhiên, với quyết tâm làm giàu trên chính mảnh đất quê hương, những hộ trồng bưởi ở Phú Yên sẵn sàng đem những trái ngon, ngọt đến với người dân trên cả nước. Con đường Tản Lĩnh - Yên Bài nối dài đã được khởi công, chợ đầu mối tại xã Yên Bài cũng sắp được xây dựng sẽ là cầu nối để bưởi Phú Yên đến với nhiều người tiêu dùng khắp mọi miền đất nước./.

Hồng Đạt (Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao Ba Vì)