Kế hoạch đặt ra mục tiêu: Phát triển và nuôi trồng các giống dược liệu có giá trị y tế và giá trị kinh tế cao theo hướng sản xuất tập trung trên địa bàn thành phố Hà Nội; Từng bước mở rộng diện tích gieo trồng dược liệu theo định hướng sản xuất chuyên canh tập trung. Đẩy mạnh sản xuất dược liệu chuyên canh tập trung gắn với chuỗi liên kết, xây dựng, duy trì, phát triển nhãn hiệu, thương hiệu. Phát triển nuôi trồng dược liệu ứng dụng công nghệ cao, dược liệu hữu cơ, hỗ trợ ứng dụng chuyển đổi số...; Đào tạo, tập huấn nâng cao kỹ thuật cho cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật, người sản xuất về công nghệ trồng, chăm sóc, thu hái dược liệu và chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật trong trồng và chế biến cây dược liệu theo hướng GACP – WHO.
Để đạt được các mục tiêu trên, kế hoạch đã đưa ra các nội dung thực hiện như sau:
- Danh mục các loại cây dược liệu ưu tiên phát triển là cây trồng phù hợp với điều kiện tự nhiên, điều kiện thâm canh của người dân tại địa phương; Cây có giá trị kinh tế cao, thị trường có nhu cầu tiêu thụ, có các doanh nghiệp thực hiện liên kết bao tiêu sản phẩm và là các loại dược liệu có thể xuất khẩu trong tương lai; Cây thuốc có tầm nhìn là sản phẩm chính để phát triển nuôi trồng cho giai đoạn tới. Cụ thể, ưu tiên phát triển 16 loại cây dược liệu sau: Trà hoa vàng (Camellia spp.- Theaceae); Kim ngân hoa (Lonicera japonica Thunb); Đinh lăng (Polyscias fruticosa (L.) Harms – Araliaceae); Cà gai leo (Solanum Procumbens Lour); Xạ đen (Ehretia asperula Zoll. & Moritzi. – Boraginaceae; Râu mèo (Orthosiphon spiralis.Lour. Merr. –Lamiaceae); Sâm bố chính (Abelmoschus sagittifolius (Kurz) Merr. (Hibiscus sagittifolius Kurz.), Malvaceae; Hương nhu (Ocimum tenuiflorum L. (Ocimum sanctum L.), Lamiaceae; Cỏ ngọt (Stevia rebaudiana (Bert.) Hemsl. Asteraceae; Thanh hao (Artemisia annua L. Asteraceae); Húng quế (Ocimum basilicum L. Lamiaceae); Bạc hà (Mentha arvensis L. Lamiaceae); Cúc chi (Chrysanthemum indicum L. Asteraceae); Nghệ vàng (Curcuma longa L); Gừng (Zingiber officmale Roes); Đông trùng hạ thảo.
Ngoài các loài cây dược liệu được lựa chọn và ưu tiên phát triển nêu trên. Tùy theo lợi thế và điều kiện thực tế, các địa phương có thể lựa chọn, phát triển các loài dược liệu khác có thế mạnh và giá trị kinh tế, có đầu ra cho sản phẩm và phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng tại các tiểu vùng sinh thái của địa phương, như thìa canh, khôi tía, cây tràm, nhân trần, chè vằng, đu đủ đực, mùi già, diếp cá, rau má, sâm, sương sáo…
- Tổ chức tập huấn về quản lý và tổ chức phát triển sản xuất, tiêu thụ sản phẩm cho cán bộ làm công tác quản lý nông nghiệp trên địa bàn Thành phố. Trung bình mỗi năm tổ chức 03 lớp, thời gian 3 ngày/lớp, 30 người/lớp. Nội dung tập trung tập huấn về phương pháp quản lý và tổ chức cho cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật về sản xuất, tiêu thụ sản phẩm dược liệu.
Tập huấn chuyên sâu cấp giấy chứng nhận cho cán bộ quản lý, cán bộ Khuyến nông thành phố, huyện về “Thực hành tốt nuôi trồng, thu hái dược liệu và các nguyên tắc, tiêu chuẩn khai thác dược liệu” theo Hướng dẫn của Tổ chức Y tế thế giới (GACP-WHO) tại thông tư 19/2019/TT - BYT ngày 30/7/2019. Trung bình mỗi năm tổ chức 03 lớp, 30 người/lớp. Nội dung tập trung tập huấn về thực hành tốt trồng trọt và thu hái dược liệu theo khuyến cáo của Tổ chức y tế thế giới để tạo ra nguồn nguyên liệu đảm bảo chất lượng để làm thuốc.
Tập huấn về kỹ thuật sản xuất, quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm, GACP-WHO cho người sản xuất. Trung bình mỗi năm tổ chức 20 lớp, thời gian 3 ngày/lớp, 50 người/lớp. Nội dung tập trung tập huấn về: kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hái cây dược liệu; một số bệnh thường gặp và cách phòng trừ; kiến thức về liên kết sản xuất dược liệu theo chuỗi giá trị; các tiêu chuẩn cơ bản của GACP, Organic và quản lý sản xuất hộ gia đình. Việc tập huấn được thực hiện thành từng khóa, ở từng Hợp tác xã/doanh nghiệp, do chuyên gia tư vấn hoặc chuyên viên có kinh nghiệm thực hiện.
- Phát triển các vùng trồng dược liệu chuyên canh tập trung
Căn cứ Quyết định 4537/QĐ-UBND ngày 11/9/2023 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội về Danh mục định hướng các vùng sản xuất nông nghiệp chuyên canh tập trung trên địa bàn thành phố Hà Nội thực hiện rà soát, xác định, xây dựng chi tiết vùng sản xuất chuyên canh tập trung cho từng loài dược liệu ở từng địa bàn xã, gắn với xây dựng hệ thống thu mua, bảo quản, sơ chế, chế biến và tiêu thụ sản phẩm dược liệu trên cơ sở khai thác lợi thế về vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên.
Thực hiện chuyển đổi diện tích cây trồng kém hiệu quả ở những nơi có điều kiện phù hợp sang trồng dược liệu theo chuỗi giá trị; chế biến sâu, tạo ra những thương phẩm dược liệu có giá trị gia tăng lớn gắn với phát triển du lịch và xây dựng nông thôn mới tại địa phương.
Hỗ trợ lập hồ sơ quản lý, cấp mã số vùng trồng và truy xuất nguồn gốc đối với các diện tích trồng cây dược liệu chuyên canh tập trung.
Hỗ trợ thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc các sản phẩm dược liệu có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, đáp ứng yêu cầu của thị trường. Ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý, điều hành từ khâu nuôi trồng đến khai thác, chế biến.
Xây dựng và triển khai các đề tài khoa học công nghệ về nghiên cứu chọn tạo giống, công nghệ sản xuất giống; quy trình công nghệ trồng cho năng suất, chất lượng cao, chống chịu sâu, bệnh hại từ nguồn gen cây thuốc quý, lợi thế ở địa phương và nhập nội nguồn gen, giống cây dược liệu tiên tiến.
Từng bước thực hiện nuôi trồng và thu hái dược liệu theo nguyên tắc GACP-WHO và thực hành sản xuất, chế biến dược liệu theo tiêu chuẩn GMP- WHO nhằm tạo ra sản phẩm chất lượng, an toàn, có khả năng cạnh tranh.
- Thông tin, tuyên truyền, quảng bá tiêu thụ sản phẩm và xây dựng nhãn hiệu sản phẩm dược liệu của thành phố Hà Nội
Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, quảng bá, xúc tiến thương mại, tiêu thụ sản phẩm (qua các phương tiện: báo chí, phóng sự, đài phát thanh, ấn phẩm nông nghiệp,…), vận động, thu hút các doanh nghiệp tham gia liên kết, đầu tư hỗ trợ trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm dược liệu.
Phối hợp tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, báo chí, truyền hình: Xây dựng tin, bài, phóng sự về kết quả phát triển cây dược liệu trên địa bàn Thành phố; Tư vấn và hướng dẫn kỹ thuật sản xuất, bảo quản, chế biến; thông tin thị trường tiêu thụ cây dược liệu.
Hàng năm tổ chức hội nghị, hội thảo về khoa học - kỹ thuật, quảng bá và xúc tiến tiêu thụ sản phẩm cây dược liệu.
Lồng ghép hoạt động tiêu thụ, quảng bá tại các hội nghị xúc tiến đầu tư và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp.
Xây dựng, duy trì, phát triển nhãn hiệu, thương hiệu sản phẩm dược liệu trên địa bàn thành phố Hà Nội./.
TX (TH)
