Trên cơ sở đó, trong những năm qua công tác đào tạo nghề, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng có bước phát triển về quy mô và chất lượng, cơ bản đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế và việc làm của người lao động.
Từ năm 2010 đến nay, đã hỗ trợ đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn theo chính sách của Đề án 1956 được 21.699 người (đạt 49,2% cả giai đoạn). Trong đó: Tổng số lao động nữ được học nghề 11.538 người; số người học nghề được hưởng chính sách ưu đãi người có công với cách mạng 268 người, người thuộc hộ nghèo 1.884 người, người dân tộc thiểu số 8.759 người, người thuộc hộ bị thu hồi đất nông nghiệp 106 người, người thuộc hộ cận nghèo 3.082 người, lao động nông thôn khác 7.600 người. Với tổng kinh phí 30,348 tỷ đồng. Trong đó: Ngân sách Trung ương 17,790 tỷ đồng, ngân sách địa phương 12,558 tỷ đồng.
Các nghề đào tạo tập trung vào các loại cây con có lợi thế của địa phương, chú trọng các tiêu chuẩn, thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới như: Trồng rau, hoa theo tiêu chuẩn VietGAP, công nghệ cao; trồng dâu nuôi tằm; trồng chăm sóc cây đặc sản (một số loại nấm, chuối laba, dâu tây…); trồng cây dược liệu (diệp hạ châu, atiso, các loại sâm…); trồng và chăm sóc cây cảnh; kỹ thuật nuôi cá nước lạnh; kỹ thuật chăn nuôi bò sữa; trồng và chăm sóc cây ngắn ngày; trồng, chăm sóc và khai thác cây công nghiệp dài ngày (cao su, chè, cà phê, chanh dây, ca cao, hồ tiêu, điều…); sửa chữa máy nông nghiệp; nuôi cấy mô;… Trong lĩnh vực đào tạo nghề nông nghiệp trên địa bàn có 37 cơ sở tham gia đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn chủ yếu là các Trung tâm Giáo dục thường xuyên và Dạy nghề công lập, Trung tâm Nông nghiệp huyện, thành phố, các Trường Trung cấp nghề. Về giáo viên toàn tỉnh có 220 giáo viên. Trong đó: 101 giáo viên cơ hữu, 119 giáo viên thỉnh giảng, lực lượng này trong các năm qua đã trực tiếp giảng dạy nhiều lớp đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn trên địa bàn toàn tỉnh và tập huấn các lớp kỹ thuật tại địa phương. Nhìn chung, đội ngũ giáo viên trên địa bàn đã cơ bản đáp ứng được chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm dạy nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn.
Qua 9 năm thực hiện công tác đào tạo nghề, đạt được một số kết quả điển hình trong đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn có hiệu quả như: Các lớp đào tạo về trồng dâu nuôi tằm cho các xã viên Hợp tác xã tại 02 huyện: Cát Tiên, Đạ Tẻh, tỷ lệ có việc làm 100% và cho thu nhập khá (05 triệu đồng/người/tháng); đào tạo về chăn nuôi bò sữa cho các xã viên Hợp tác xã nông nghiệp bò sữa Cầu Sắt, huyện Đơn Dương và trồng chăm sóc cây cà phê cho các xã viên Hợp tác xã Lâm Viên, huyện Di Linh… Học nghề đã thu hút lao động trẻ tham gia để cải thiện hiệu quả sản xuất khu vực nông thôn, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng thuận lợi, thu nhập cho lao động nông thôn, đặc biệt là lao động nữ. Kết quả học nghề gắn với giải quyết việc làm tiếp tục được khẳng định có trên 80% lao động nông thôn sau học nghề có việc làm đúng nghề.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn còn gặp nhiều khó khăn và hạn chế: Công tác tuyên truyền phổ biến, khảo sát nhu cầu học nghề ở một số địa phương còn nhiều hạn chế, chưa thật sự quan tâm đến đầu ra, gắn việc học nghề với giải quyết việc làm cho học viên sau khi được đào tạo; kinh phí bố trí chưa đáp ứng được yêu cầu mục tiêu, kế hoạch của Đề án đề ra; chưa có cơ chế chính sách hỗ trợ cho cán bộ cấp xã nên chưa gắn trách nhiệm cán bộ xã với đào tạo nghề, khó tuyển sinh; mức hỗ trợ, phụ cấp cho học viên, giáo viên còn thấp; cơ sở vật chất của các cơ sở dạy nghề còn hạn chế; các nghề nông nghiệp đã đào tạo còn truyền thống chưa có tính mới, đột phá; một số lớp dạy nghề chưa đáp ứng hết nhu cầu của người học nghề; chưa có nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất nông nghiệp tham gia đào tạo và sử dụng lao động sau đào tạo, nên người học nghề nông nghiệp thời gian qua chủ yếu phục vụ phát triển kinh tế hộ là chính.
Để thực hiện tốt các mục tiêu trong công tác đào tạo nghề, trong thời gian tới cần tập trung một số nội dung sau:
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các chính sách phát triển sản xuất nông nghiệp. Tiếp tục tuyên truyền mục đích Đề án dạy nghề cho lao động nông thôn nhất là thanh niên nông thôn. Đẩy mạnh tư vấn học nghề đến tận các thôn, xã nhằm gắn dạy nghề với nâng chất lượng việc làm, tăng thu nhập, giảm thời gian nông nhàn, góp phần phát triển ngành nghề nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu lao động. Có cơ chế chính sách khuyến khích các doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp tham gia dạy nghề, gắn đào tạo với giải quyết việc làm cho người học. Phối hợp rà soát, đánh giá nhu cầu học nghề nông nghiệp, xây dựng kế hoạch dạy nghề cho lao động nông thôn hàng năm với ưu tiên phục vụ chương trình xây dựng nông thôn mới, các chương trình, dự án khác trên địa bàn như: giảm nghèo bền vững, các chương trình đẩy mạnh phát triển công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, du lịch - dịch vụ, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Lựa chọn các cơ sở đào tạo nghề nông nghiệp có đủ điều kiện dạy nghề, có đội ngũ giáo viên có kinh nghiệm. Lựa chọn các ngành nghề đào tạo đáp ứng yêu cầu sản xuất của nông dân, phát huy hiệu quả sản xuất, chú trọng các cây con chủ lực là thế mạnh gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp; gắn đào tạo nghề với với quy hoạch các vùng sản xuất hàng hóa, các mô hình khuyến nông; để nâng cao chất lượng đào tạo nghề mỗi địa phương (cấp xã) phải làm tốt quy hoạch sản xuất, trong đó xác định được sản phẩm tiềm năng chủ lực (OCOP), sản xuất có liên kết tiêu thụ, đồng thời hỗ trợ vay vốn xây dựng mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị nhằm để nâng cao hiệu quả kinh tế. Ưu tiên đào tạo những ngành nghề có điều kiện tiếp cận kỹ thuật công nghệ mới trên địa bàn khu vực nông thôn.
Có thể thấy rằng, việc đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn đã góp phần thay đổi nhận thức và đời sống kinh tế - xã hội của người dân, nhất là ở những vùng khó khăn trên địa bàn tỉnh. Người lao động sau khi học nghề nông nghiệp đã biết vận dụng các kiến thức, tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào lao động sản xuất, cải thiện chất lượng việc làm, nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống, góp phần xoá đói giảm nghèo bền vững, từng bước thực hiện có hiệu quả các tiêu chí xây dựng nông thôn mới./.
Phan Minh Sơn - Chi cục Phát triển nông thôn Lâm Đồng
