Hiện nay tại các tỉnh, thành phố phía Bắc (từ Thừa Thiên - Huế trở ra) có trên 1,1 triệu ha lúa Đông Xuân đang sinh trưởng, phát triển tốt, trong đó vùng Bắc Trung bộ khoảng 351.000 ha, vùng Đồng bằng sông Hồng và Trung du miền núi phía Bắc khoảng 755.000 ha.
Trong khi đó, thời tiết vụ Đông Xuân 2019-2020 đang có những diễn biến khó lường, từ cuối tháng 3 đến nay có mưa nhỏ, ẩm độ cao liên tục là điều kiện thuận lợi cho nhiều đối tượng sinh vật gây hại bùng phát, đặc biệt là bệnh đạo ôn lá, đạo ôn cổ bông, sâu cuốn lá nhỏ, rầy nâu, rầy lưng trắng, thậm chí là bệnh bạc lá trong vụ Đông Xuân.
Hiện ở vùng Bắc Trung bộ lúa Đông Xuân sớm đã trổ hơn 65.000 ha, trà lúa chính vụ dự kiến trỗ từ 5-20/4/2020 sẽ có nguy cơ rất cao bị bệnh đạo ôn cổ bông gây hại nặng nếu nhiệt độ 23-250C và ẩm độ cao kéo dài.
Ở vùng Đồng bằng sông Hồng và Trung du miền núi phía Bắc bệnh đạo ôn lá sẽ bùng phát và gây hại nặng trên giống nhiễm từ đầu đến giữa tháng 4 và là nguồn bệnh gây hại trên cổ bông cho các trà lúa trỗ trong tháng 4 đến trung tuần tháng 5; sâu cuốn lá nhỏ lứa 2 gây hại chính ở vụ Đông Xuân sẽ gây hại trên diện rộng với mật độ cao ở nhiều tỉnh, nhất ở các tỉnh Đồng bằng sông Hồng từ giữa đến cuối tháng 4; rầy nâu, rầy lưng trắng lứa 2 phát sinh và gây hại từ cuối tháng 4 đến đầu tháng 5.
Để bảo vệ tốt các trà lúa vụ Đông Xuân, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, Bộ Nông nghiệp & PTNT đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương từ Thừa Thiên Huế trở ra chỉ đạo Sở Nông nghiệp & PTNT, UBND các huyện cấp bách tổ chức phòng, chống một số sinh vật gây hại quan trọng.
Cụ thể, vùng Bắc Trung bộ, các tỉnh tập trung chỉ đạo phòng chống bệnh đạo ôn cổ bông trên trà lúa trỗ từ 5-20/4, đặc biệt tại Hà Tĩnh, Nghệ An; bám sát đồng ruộng để điều tra diễn biến phát sinh, gây hại của bệnh; phun phòng bệnh bằng các thuốc bảo vệ thực vật có hoạt chất Isoprothiolane, Tricyclazole, Fenoxanil, Azoxystrobin, Difenoconazole... khi lúa trỗ 5%, những nơi áp lực bệnh cao phun lần 2 sau khi lúa trỗ hoàn toàn; điều tra các ổ rầy nâu, rầy lưng trắng trên các trà lúa giai đoạn sau trỗ để chỉ đạo phun trừ kịp thời không để cháy rầy trên diện rộng.
Vùng Đồng bằng sông Hồng và Trung du miền núi phía Bắc tiếp tục chỉ đạo phòng, chống bệnh đạo ôn lá, nhất là trên giống nhiễm và bệnh đạo ôn cổ bông trên các trà lúa trỗ trong tháng 4 đến giữa tháng 5; kết hợp chỉ đạo phòng trừ sâu cuốn lá nhỏ từ giữa đến cuối tháng 4, các tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng và phòng trừ rầy nâu, rầy lưng trắng từ giữa tháng 4 đến đầu tháng 5 để bảo vệ năng suất lúa.
Các tỉnh, thành phố chỉ đạo chăm sóc và bón phân tập trung vào các đợt bón thúc, không bón đón đòng (khi lúa ôm đòng - sắp trỗ) để giảm thiểu sự phát sinh, gây hại của bệnh bạc lá trong trường hợp gặp mưa, gió lớn. Các cơ quan, đơn vị chuyên môn cử cán bộ kỹ thuật theo dõi, bám sát đồng ruộng, điều tra phát hiện sớm sinh vật gây hại để kịp thời chỉ đạo phòng chống hiệu quả; duy trì hệ thống thông tin, báo cáo từ địa phương lên trung ương theo quy định để phối hợp chỉ đạo kịp thời.
UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo hệ thống thanh tra chuyên ngành thanh kiểm tra việc buôn bán vật tư nông nghiệp, không để tình trạng lợi dụng chống dịch để tăng giá hoặc bán hàng không đảm bảo chất lượng; Sở Công Thương và các cơ quan liên quan cung ứng vật tư nông nghiệp thiết yếu (thuốc bảo vệ thực vật, phân bón) trên địa bàn tỉnh phục vụ đầy đủ theo nhu cầu của nông dân.
Bộ Nông nghiệp & PTNT cũng yêu cầu Cục Bảo vệ thực vật chỉ đạo các Trung tâm Bảo vệ thực vật vùng thường xuyên nắm tình hình sinh vật gây hại; kiểm tra thực tế tình hình sinh vật gây hại trên đồng ruộng; phối hợp Cục Trồng trọt kiểm tra tình hình sinh vật gây hại và hỗ trợ địa phương chỉ đạo phòng chống sinh vật gây hại.
Cục Trồng trọt sẽ hướng dẫn các địa phương biện pháp canh tác, chăm sóc, bón phân tập trung cân đối để cây lúa sinh trưởng phát triển tốt, tăng khả năng chống chịu sâu bệnh, đảm bảo năng suất, sản lượng.
Trung tâm Khuyến nông quốc gia, phối hợp với Cục Bảo vệ thực vật tổ chức thông tin, tuyên truyền về cảnh báo và biện pháp phòng chống sinh vật gây hại trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, chỉ đạo các Viện thành viên phối hợp với các Trung tâm Bảo vệ thực vật vùng để hỗ trợ địa phương công tác điều tra phát hiện, dự báo và hướng dẫn phòng, chống sinh vật gây hại.
Bộ Nông nghiệp & PTNT đề nghị UBND các tỉnh, thành phố từ Thừa Thiên - Huế trở ra, Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị liên quan thuộc Bộ khẩn trương chỉ đạo thực hiện các nội dung trên; thường xuyên báo cáo tình hình thực hiện và phản ánh những khó khăn, vướng mắc về Bộ NN&PTNT (qua Cục Bảo vệ thực vật) để kịp thời xử lý./.
NT (theo TTKNQG)
