- Triệu chứng, tác hại:
Tùy loài virus, tùy thời tiết và giai đoạn cây bị nhiễm mà thời gian phát bệnh và triệu chứng sẽ khác nhau.
Thông thường, khi bị nhiễm virus thì cây bị lùn, ngọn chùn lại, lá có màu không đồng nhất (khảm), hoặc bị vàng, có khi bị nhỏ và nhăn lại...
Giai đoạn cây nhỏ, nếu cây bị nhiễm virus sớm ngay sau khi trồng, thì cây sẽ phát bệnh rất sớm. Khi cây đã lớn bị nhiễm bệnh, cây sẽ phát bệnh muộn hơn (do có sức đề kháng), hoặc không phát bệnh khi cây đã già.
Cây phát bệnh càng sớm thì tác hại càng lớn. Cây có trái nhỏ, hoặc không đậu trái, thậm chí không cho thu hoạch.
- Tác nhân gây bệnh:
Bệnh khảm, vàng lá cây cà do một số loài virus gây ra nên phải có các côn trùng làm môi giới truyền bệnh như rệp, bọ phấn trắng…
Giai đoạn cây mới trồng, gặp thời tiết nắng nóng, ruộng vườn khô hạn, thì mật độ các loài sâu chích hút sẽ tăng nhanh, là điều kiện lý tưởng để bệnh phát triển.
Trong tự nhiên, virus tồn tại trong nhiều loại cây ký chủ như các cây trồng họ cà, cây cỏ hoang dại… nên nguồn bệnh rất dồi dào.
- Biện pháp quản lý:
Bệnh do virus gây ra nên hiện chưa có thuốc đặc trị. Tuy nhiên, chúng ta có thể quản lý bệnh bằng cách quản lý con đường lây truyền qua sâu chích hút. Để quản lý được bệnh hiệu quả, chúng ta cần áp dụng đồng thời nhiều biện pháp:
- Vệ sinh tàn dư cây trồng vụ trước, nhất là những cây trồng là ký chủ của virus như cây họ cà, đậu... Tránh trồng gần các ruộng vườn có các cây trồng họ cà đang ở giai đoạn thu hoạch. Vệ sinh các loài cỏ và cây dại quanh bờ.
- Nên trồng sớm và tập trung để khỏi lây lan bệnh cho nhau.
- Sử dụng các giống kháng sâu chích hút, và kháng virus.
- Giữ ẩm độ ruộng thích hợp, không để khô hạn.
- Nhổ và tiêu huỷ các cây bị bệnh giai đoạn còn nhỏ, không vứt cây bệnh bừa bãi.
- Tránh bón thừa phân đạm, tăng cường các loại vi lượng bằng cách sử dụng phân bón lá TANO-601 để tăng khả năng chống chịu của cây.
- Theo dõi chặt chẽ mật độ các loại sâu chích hút để phòng trừ kịp thời từ khi cây vừa trồng (vì đây là giai đoạn quyết định tỷ lệ cây bị bệnh và mức độ bệnh nặng hay nhẹ).
Hiện nay loại thuốc phổ biến và có hiệu lực đối với các loại sâu chích hút là dầu khoáng SK Enspray 99EC. Đây là loại thuốc hoàn toàn không độc hại. Để tăng thêm hiệu lực diệt sâu chích hút, sâu miệng nhai và nhện hại, bà con nông dân thường phối hợp với một số loại thuốc có nguồn gốc sinh học như Comda Gold 5WG để phòng trừ.
Hà Thúy Tuyển (Nguồn: Báo nông nghiệp Việt Nam)
